Chcesz sunąć po stoku lekko jak po chmurce, czy raczej lubisz szybką, dynamiczną jazdę i potrzebujesz solidnego wsparcia? W zależności od tego wybierz odpowiednie buty narciarskie, które zapewnią Ci doskonałe wrażenia z jazdy. Podpowiadamy, jak dobrać właściwy rozmiar i model.
Najpierw warto uświadomić sobie, że buty narciarskie różnią się od zwykłego obuwia – wygoda i wygląd mają tu drugorzędne znaczenie. Najważniejsze jest to, by buty spełniały swoją funkcję: umożliwiały efektywne przenoszenie siły z nogi na nartę, a tym samym zapewniały dobrą kontrolę. Upraszczając – im bardziej sportową i agresywną jazdę preferujesz, tym mniej komfortowe buty będziesz potrzebować.
Określ swój styl jazdy
Na początku zastanów się, jaki rodzaj narciarstwa uprawiasz najczęściej:
- Jeśli jeździsz po przygotowanych trasach, wybierz buty z kategorii zjazdowych.
- Jeśli czasem zjeżdżasz poza trasą i używasz nart allmountain, sięgnij po buty z tej samej kategorii.
- Jeśli natomiast preferujesz jazdę w puchu i terenowe zjazdy, wybierz buty freeride.
Wybór zależy także od Twojego poziomu zaawansowania. Buty narciarskie dzielą się na trzy główne grupy:
- Rekreacyjne – zapewniają komfort i ciepło. Miękka wkładka i elastyczna skorupa minimalizują ryzyko otarć. Dobrze przenoszą ciężar, lecz przy dużych prędkościach nie gwarantują pełnej kontroli i szybkości reakcji.
- Sportowe – twardsze, ale nadal wygodne. Dają lepsze wsparcie i stabilność przy szybszej, bardziej dynamicznej jeździe.
- Zawodnicze – bardzo sztywne buty dla najbardziej doświadczonych narciarzy. Sztywna skorupa zapewnia natychmiastowe przeniesienie siły i idealny kontakt z nartą. Nie są jednak komfortowe i nie nadają się do całodziennej jazdy – często są zimne, choć droższe modele oferują ogrzewanie.
Jak rozpoznać kategorię butów?
Podstawowym wskaźnikiem jest flex index, czyli sztywność buta. Wartość ta określa siłę, jaką trzeba włożyć, by zgiąć but do przodu (w części otaczającej łydkę – tzw. cholewce).
Skala flexu waha się zwykle od 60 do 150 – im wyższy poziom umiejętności, tym wyższy flex. Większa sztywność to lepsze przenoszenie energii z nogi na nartę. Wysoki flex poleca się również cięższym narciarzom.
Trzeba jednak uważać – flex nie jest standaryzowany, dlatego wartości mogą się różnić między producentami. Flex 120 jednej marki może odpowiadać 100 u innej.
- Początkujący: mężczyźni 60–90, kobiety 60–70
- Średniozaawansowani: mężczyźni 90–110, kobiety 70–90
- Zaawansowani: mężczyźni powyżej 110, kobiety powyżej 90
- Zawodnicy: bardzo sztywne buty z flexem powyżej 140
Pamiętaj, że materiał twardnieje na mrozie, więc buty będą sztywniejsze na stoku niż w sklepie. Często spotyka się też modele z regulowaną sztywnością. Zbyt miękkie buty w połączeniu z szybkimi nartami sportowymi mogą skutecznie popsuć wrażenia z jazdy.
Jak dobrać odpowiedni rozmiar butów
Rozmiary butów narciarskich podaje się w systemie Mondopoint, czyli w centymetrach (czasem milimetrach) długości stopy.
Buty narciarskie muszą ściśle przylegać do stopy (w narciarskiej skarpecie), dlatego rozmiar powinien dokładnie odpowiadać długości stopy. Wewnętrzny but po kilku dniach jazdy lekko się rozbije, więc zbyt duży rozmiar spowoduje utratę kontroli nad nartami. Buty zawsze warto przymierzyć.
Jak zmierzyć stopę:
- Połóż na podłodze karton lub twardy papier przylegający do ściany.
- Załóż skarpetę, w której będziesz jeździć.
- Stań piętą przy ścianie, lekko ugnij kolana.
- Zaznacz przód palców i zmierz odległość od ściany do najdłuższego punktu stopy.
Jeśli długość wypada między dwoma rozmiarami, zdecyduj się na mniejszy – but i tak się rozbije. Jeśli zależy Ci na komforcie, możesz wybrać większy rozmiar, ale dla sportowej jazdy lepiej mniejszy.
Dobierz właściwą szerokość buta
Szerokość odnosi się do najszerszej części stopy (można ją zmierzyć, obrysowując stopę na papierze).
- 95 mm – bardzo wąskie, wyłącznie dla zawodników
- 96–98 mm – wąskie, dla sportowych narciarzy lub osób o wąskiej stopie
- ok. 100 mm – modele sportowe i część damskich butów
- 103 mm – najbardziej uniwersalne
- 104 mm i więcej – rekreacyjne, dla szerokiej stopy lub osób ceniących komfort
Uwaga: dane te odnoszą się do rozmiaru 26,5; w większych rozmiarach szerokość proporcjonalnie rośnie. Najlepiej zawsze przymierzyć but.
Większość narciarzy wybiera zbyt duże, miękkie i szerokie modele. Ogólna zasada brzmi: jeśli but w sklepie wydaje się ciasny, to znak, że dobrze leży. Pięta nie powinna się ruszać w górę ani w dół.
Buty narciarskie można dopasować do stopy
Przy wyborze butów weź pod uwagę indywidualny kształt stopy – długość, szerokość, wysokość podbicia, typ łuku, czy ułożenie nóg (np. do X lub O).
Nie ma uniwersalnego rozwiązania, ale jeśli zwykle trudno Ci dopasować obuwie i planujesz spędzać na nartach dużo czasu, rozważ bootfitting w wyspecjalizowanym sklepie. Specjaliści wykonają dokładny pomiar stopy skanerem i dostosują but poprzez:BootFiting
- termiczne formowanie wewnętrznego buta, wkładki lub skorupy,
- canting – regulację osi cholewki,
- rozciąganie, szlifowanie lub wypełnienie skorupy specjalną pianką.
Dzięki temu Twoje buty będą idealnie dopasowane i zapewnią maksymalny komfort oraz kontrolę na stoku.